فصل به فصل، آیه به آیه، استفاده آسان و همیشه رایگان!
خروج باب 11 – خداوند مرگ نخستزادگان را اعلام میکند
راهنماییهای خداوند به موسی دربارۀ بلای پایانی.
1. آیات (1-3) اسرائیل مصریان را چپاول میکند.
خداوند به موسی گفت: «یک بلای دیگر نیز بر فرعون و بر مصر خواهم فرستاد. پس از آن شما را رها خواهد کرد تا از اینجا بروید، و چون چنین کند شما را کاملاً بیرون خواهد راند. به قوم بگو هر مرد از همسایه‌اش و هر زن از همسایه‌اش اشیاء نقره و طلا بخواهد.» خداوند نظر لطف مصریان را نسبت به قوم برانگیخت و خود موسی نیز در سرزمین مصر از احترام بسیار در نظر خادمان فرعون و مردم برخوردار بود.
الف. شما را رها خواهد کرد تا از اینجا بروید: مدت‌ها قبل، خداوند موسی را فرمود که بر مصر با مرگ نخست‌زاده، بلا نازل مینماید (خروج 21:4-23). پس از این آخرین بلا، فرعون نه تنها اجازۀ عزیمت را به اسرائیل میدهد، بلکه آنان را مجبور به عزیمت مینماید.
ب. خداوند نظر لطف مصریان را نسبت به قوم برانگیخت: فرعون همچنان کاملاً قانع نشده بود، اما مصریان می‌خواستند شاهد خروج فوری بنی‌اسرائیل باشند. آنها بیش از هر چیز می‌خواستند که با دادن هدایای نقره و طلا بنی‌اسرائیل را ترغیب کنند تا بروند. به این شکل بود که بردگان اسرائیل دستمزد پیشین خود از دورۀ بردگی را دریافت کردند و بدین طریق مصر را دست خالی وداع نگفتند.
یک) «بعدها این جواهرات گرانبها در آرایش و زینت‌بخشی به خیمه مورد استفاده قرار گرفتند. آنها در سینه‌بند کاهن اعظم برق میزدند و در ظروف مقدس تلالوء داشتند.» (مایر)
ج. خود موسی نیز در سرزمین مصر از احترام بسیار در نظر خادمان فرعون و مردم برخوردار بود: با اینکه دلِ فرعون همچنان راضی نگشته بود، تمام مصر (شامل خادمان فرعون) فهمیدند که خداوند خدا برتر از خدایان مصر بوده و موسی خادم این خداوند عظیم است.
2. آیات (4-8) مرگ نخستزادگان به فرعون اطلاع داده میشود.
پس موسی گفت: «خداوند چنین می‌فرماید: نیمه‌های شب در سرتاسر مصر بیرون خواهم آمد. هر نخست‌زاده که در مصر باشد خواهد مرد، از نخست‌زادۀ فرعون که بر تخت می‌نشیند تا نخست‌زادۀ کنیزی که کنار آسیاب نشسته، و نیز نخست‌زادۀ تمام چارپایان، همه خواهند مرد. در سرتاسر مصر چنان گریه و شیونی بر پا خواهد شد که نظیر آن هرگز شنیده نشده و نخواهد شد. ولی در میان قوم اسرائیل، حتی سگی به انسان یا چارپا پارس نخواهد کرد. آنگاه خواهید دانست که خداوند میان مصر و اسرائیل فرق می‌گذارد. همۀ این خادمانت نزد من خواهند آمد و در برابرم تعظیم کرده، خواهند گفت: «تو و تمامی قومی که تو را پیروی می‌کنند، همگی از اینجا بروید!» آنگاه از اینجا خواهم رفت.» موسی پس از این سخنان، خشمگینانه فرعون را ترک کرد.
الف. پس موسی گفت: همان‌طور که موسی همچنان درحضور فرعون بود، برای نخستین مرتبه خداوند او را سوق داد تا به‌خصوص بیان دارد که برای نخستزادگان مصر چه اتفاقی خواهد اُفتاد. آنها خواهند مرد، تمامی‌شان، زیرا مصریان نخست‌زادۀ خداوند (اسرائیل) را رها نمیکنند. به همان خاطر، در سرتاسر مصر چنان گریه و شیونی بر پا خواهد شد.
یک) تا نخست‌زادۀ کنیزی که کنار آسیاب نشسته: «نشستن ‘پشت دو سنگ آسیاب‘ (که در زبان عبری به مفهوم دستاس خوانده میشود و در نظر گرفته میشود) به مفهوم انجام کار پست‌ترین کنیز خانه، آسیاب کردن ذرت است (کتاب اشعیا 2:47).» (کول)
دو) «با در نظر گرفتن شریعت نخست‌زادگی، این ضربه خوفناک‌ترین حملهای است که میتوانست انجام شود.» (توماس)
ب. حتی سگی به انسان پارس نخواهد کرد: برخلاف بلای بزرگی که در پیش بود، خداوند به مصریان این قابلیت را بخشید که موقعیت را به‌راستی به آن شکلی که بود درک کنند: این خطای فرعونِ خودشان بود، نه خطای موسی یا بنی‌اسرائیل.
یک) این حتی خبر وخیمتری برای فرعون بود. شاید یک فاجعه برای یک دولتمرد چندان قابل توجه نباشد اگر بتواند وقوع آن را به گردن دیگری بیندازد. در اینجا خداوند وعده داد که خود فرعون مقصر خواهد بود.
دو) «حزنی بیمانند در پی خواهد داشت، اما در بین بنی‌اسرائیل آسودگی خاطری در آن غروب حکمفرما میگردد که هیچ سگی فرصتی برای پارس کردن نمییابد.» (کایسر)
سه) «آنها اسرائیل را وادار به گریه کرده بودند: و خداوند معمولاً انتقامی از غنیمت به غنیمت (چشم در برابر چشم) انجام میدهد (حزقیال 10:39)، تعداد به تعداد (اشعیا 11:65، 12)، گُزینش به گُزینش (اشعیا 3:66، 4)، شیوَن به شیوَن (یعقوب 1:5، 4).» (ترپ)
ج. آنگاه خواهید دانست که خداوند میان مصر و اسرائیل فرق می‌گذارد: احتمالاً بعضی در آن روزگار (از جمله فرعون) به آسانی بیان میداشتند: «مصریان خدایانی دارند و بنی‌اسرائیل تنها یک خدا دارند. چه تفاوتی وجود دارد؟» در نمایش مقتدرانۀ خود بر خدایان مصر، یَهُوَه نمایان ساخت که تفاوتی در جریان بوده است.
یک) «خداوند میان کسانی که قومش هستند و کسانی که قومش نیستند تفاوتی قائل است. تفاوتهای زیادی بین انسانها باقی است که روزی محو میگردند؛ اما مرا روا دارید در آغاز به شما تذکر دهم که این تفاوتی جاویدان است.» (اسپرجن)
د. همۀ این خادمانت نزد من خواهند آمد و در برابرم تعظیم کرده، خواهند گفت: «تو و تمامی قومی که تو را پیروی می‌کنند، همگی از اینجا بروید!»: کلام پایانیِ موسی بر فرعون او را فرمود که او و سایر مصریان به قوم اسرائیل فرمان خواهند داد که بروند.
3. آیات (9-10) خداوند به موسی بیان میدارد که فرعون دگربار گوش نخواهد سپرد.
خداوند به موسی گفته بود: «فرعون به شما گوش نخواهد سپرد، تا علامات من در مصر افزون شود.» موسی و هارون همۀ این علامات را در برابر فرعون به ظهور رساندند، اما خداوند دل فرعون را سخت ساخت و او نمی‌گذاشت قوم اسرائیل سرزمین او را ترک کنند.
الف. فرعون به شما گوش نخواهد سپرد: اگر هر نُه بلا به دست خداوند نازل شده بودند، چنین انتظاری منطقی است که اخطار درمورد بلای دهم نیز (توسط عموم) باور گردد؛ اما دل فرعون سخت باقی ماند، و خداوند فرعون را در سختی دلش نیرومند ساخت.
یک) تا علامات من در مصر افزون شود: «این نُه بلا را می‌توان به شکل جامع در نظر گرفت. آنها هر جنبهای از طبیعت را لمس نمودند: معدنی، حیوانی، گیاهی، انسانی. آنها اشخاص و داراییها را متأثر ساختند و تماماً، از بالاترین تا پایین‌ترینِشان را در بر گرفتند.» (توماس)
ب. اما خداوند دل فرعون را سخت ساخت: در این قسمت، برای چهارمین مرتبه به ما بیان شده است که خداوند دلِ فرعون را سخت نمود (خروج 12:9، 20:10، 27:10، و 10:11). با این وجود، خداوند هیچ‌گاه دلِ فرعون را سخت ننمود تا آنکه وی ابتدا خودش آن را درمقابل خداوند و قومش سخت نمود (خروج 13:7، 22:7، 15:8، 19:8، 32:8، و 7:9).