یونس باب ۲- در شکم ماهی

یونس در شکم ماهی

۱. آیۀ (۱۷:۱) یونس، سه روز و سه شب در شکم ماهی می‌ماند.

آنگاه خداوند ماهی بزرگی برگماشت تا یونس را فرو بلعد. و یونس سه روز و سه شب در شکم ماهی بود.

الف. خداوند ماهی بزرگی برگماشت تا یونس را فرو بلعد‏: برخی این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا این اتفاق می‌تواند همان‌طور که کتاب‌مقدس می‌گوید رخ دهد یا خیر. اما مطمئناً برای خدا کار سختی نیست که ماهی بزرگی مهیا سازد، حتی اگر آن ماهیِ خاص برای آن لحظۀ خاص خلق شده باشد.

یک) ما نمی‌دانیم چه نوع ماهی بود. برخی حدس می‌زنند که این یک گونۀ نهنگ است، برخی دیگر می‌گویند این یک ماهی بزرگ است که به «سگ دریایی» معروف است. تنها چیزی که می‌توانیم به‌طور قطع بگوییم این است که برای یونس، این ماهی یک «قایق نجات» بود.

دو) داستانی از یک شکارچی نهنگ به نام جیمز بارتلی نقل می‌شود که در سال 1891 در حالی که یک نهنگ بزرگ را صید می‌کرد، به دریا افتاد. وقتی نهنگ کشته و کالبد شکافی شد، بارتلی در معده نهنگ، بیهوش اما زنده پیدا شد. در حالی‌که برخی استدلال کرده‌اند که این حادثه به دقت بررسی شده و حقیقت دارد، بیوۀ ناخدای کشتی وقوع آن را رد کرد.

سه) ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا داستان جیمز بارتلی حقیقت دارد یا خیر، اما قطعاً داستان یونس درست است زیرا عیسی گفته است که حقیقت دارد. در متی ۴۰:۱۲ می‌خوانیم که عیسی گفت یونس سه روز و سه شب در شکمِ ماهیِ بزرگی بود.

ب. یونس سه روز و سه شب در شکم ماهی بود: اگرچه یونس ایمان‌داری سرکش و سرسخت بود، کار خدا هنوز با او تمام نشده بود، بنابراین خداوند جان او را حفظ کرد.

یک) خدا می‌توانست یونس را به طرق مختلفی نجات دهد. او این راه خاص را به دلیل تأثیری که بر قلب یونس داشت، انتخاب کرد.

دو) کتاب یونس اصول مهمی را در مورد اقتدار خدا به ما نشان می‌دهد. چه اتفاقی می‌افتد وقتی خدا از شخصی می‌خواهد کاری را انجام دهد، اما آن شخص نمی‌خواهد آن کار را انجام دهد؟ یونس به ما نشان می‌دهد که خدا راهی پیدا می‌کند تا ما با او هم مسیر شویم.

ج. سه روز و سه شب: ظاهراً یونس سه روز و سه شب در شکم ماهی هیچ کاری نکرد. بعد از تمام شدن آن مدت بود که این دعا را کرد.

یک) برخی می‌پرسند که آیا یونس وقت خود را در شکم ماهی به تلخی گذرانده و سرانجام تصمیم گرفته است که باید کاملاً توبه کرده و خدا را جستجو کند؟ شاید این‌طور بوده باشد. با این حال، به نظر می‌رسد که نقطۀ شروع دعا در یونس باب 2 نشان می‌دهد که یونس در تمام مدت به درگاه خدا فریاد بر می‌آورده است. دعای یونس در باب 2 پس از آن انجام شد که یونس از خدا اطمینان یافت که نجات خواهد یافت.

۲. آیات (۱-۲) یونس خدا را برای نجاتش می‌ستاید.

و یونس از شکم ماهی نزد یهوه، خدای خود دعا کرد و گفت: «در تنگی خویش نزد خداوند فریاد برآوردم

و او مرا مستجاب فرمود. از شکم هاویه فریاد کمک سر دادم و تو آواز مرا شنیدی.»

الف. یونس از شکم ماهی نزد یهوه، خدای خود دعا کرد: یونس هنوز در شکم ماهی بود، اما می‌دانست همین‌که خداوند فریاد او را شنیده است، کافی است (تو آواز مرا شنیدی). یونس با ایمان می‌دانست که رهایی خواهد یافت.

یک) یونس می‌دانست که خدا صدای او را قبل از اینکه جواب دعایش بیاید، شنیده است. این نشان می‌دهد که یونس ایمان داشت. حتی قبل از اینکه جواب دعای ما داده شود، خدا می‌تواند آرامش و اطمینان کامل برای اجابت دعایمان به ما بدهد.

ب. نزد خداوند فریاد برآوردم: در این قسمت و بقیۀ باب، دعای یونس از بسیاری عبارات و آرایه‌های ادبیِ موجود در مزامیر، استفاده می‌کند. این نشان می‌دهد که یونس مردی بود که کلام خدا را می‌دانست و آن را در قلب خود حمل می‌کرد زیرا نه کتاب‌مقدس و نه شمعی در شکم ماهی وجود نداشت.

·      در تنگی خویش، خداوند را خواندم و نزد خدایم فریاد کمک بلند کردم. او از معبد خود صدایم را شنید و فریاد کمکم به درگاه وی، به گوشش رسید. (مزمور ۶:۱۸)

·      ژرفا به ژرفا خبر می‌دهد از خروش آبشارهای تو؛ امواج و سیلاب‌های تو، جملگی از سرم گذشته است. (مزمور ۷:۴۲)

·      اما من، در دلهرۀ خود گفتم: «از چشمان تو افتادم!» اما چون تو را به یاری خواندم فریاد التماس مرا شنیدی. (مزمور ۲۲:۳۱)

۳. آیات (۳-۷) یونس مشکلات، فریاد خود به خدا و پاسخ وفادارانۀ وی را بیان می‌کند.

مرا به ژرفا افکنده بودی،

به قعر دریاها؛

سیلاب‌ها مرا احاطه کرد،

و همۀ موج و خیزاب‌هایت

مرا درنوردید.

گفتم: «از چشم تو افتادم.

چگونه دیگر‌بار بر قُدس تو خواهم نگریست؟»

آب‌های خروشان جانم را تهدید کرد،

ژرفا مرا در میان گرفت؛

خزه‌ها گِرد سرم تنید.

به بُنِ کوه‌ها فرو رفتم،

و زمین برای همیشه در بندم کشید.

«اما تو حیاتم را از گور برکشیدی،

تو ای یهوه، خدای من.

چون جانم در اندرونم بی‌هوش می‌شد،

خداوند را یاد کردم؛

دعایم به درگاه تو بلند شد

و به معبد مقدس تو رسید.

الف. مرا به ژرفا افکنده بودی: یونس متوجه شد که این ملوانان نبودند که او را به دریا انداختند، بلکه خود خدا بود. یونس دید که هرچند سعی کرد از او فرار کند، هرگز از حضور خدا دور نبوده است.

ب. از چشم تو افتادم: بزرگ‌ترین درد یونس آن مصیبتی نبود که برایش اتفاق افتاده بود، بلکه جدایی او از خدا بود. احساس او این بود که از چشم خدا افتاده است. با این حال حتی در شکم یک ماهی او مصمم بود که قلب خود را به سمت خدا و معبد مقدس او معطوف کند. یونس خداوند را یاد کرد.

ج. اما تو حیاتم را از گور برکشیدی، تو ای یهوه، خدای من: دوباره یونس می‌توانست خدا را به خاطر اجابت دعایش قبل از وقوع آن ستایش کند، زیرا خدا به او اطمینان داده بود.

۴. آیات (۸-۹) یونس تعهد خود را به خدا اعلام می‌کند.

آنان که بت‌های بی‌ارزش را عبادت می‌کنند،

وفاداری خویش را ترک می‌گویند.

اما من با آواز شکرگزاری

برای تو قربانی خواهم کرد،

و نذرم را اَدا خواهم نمود.

نجات از آن خداوند است.»

الف. آنان که بت‌های بی‌ارزش را عبادت می‌کنند، وفاداری خویش را ترک می‌گویند: یونس دریافت که مقاومت در برابر خدا و فرار از او مانند بت‌پرست بودن است.

ب. اما من با آواز شکرگزاری برای تو قربانی خواهم کرد: یونس از فرار از خدا توبه کرد و با فداکاری و شکرگزاری به درگاه خدا روی آورد. او قول داد که عهد خود را به خدا ادا کند و هر چه خدا به او گفته است انجام دهد.

یک) زمانی یونس هم احتمالاً همان چیزی را گفته بود که همۀ ما گفته‌ایم: «خداوندا، هر کاری که تو بخواهی انجام خواهم داد.» اکنون یونس کاملاً فهمید که باید از مقاومت در برابر خدا دست بردارد و عهد خود را به خدا ادا کند.

ج. نجات از آن خداوند است: این مسئله چیزی بیش از بیان واقعیت بود. این اعلان پیروزمندانۀ یونس بود. خدا نجات داده بود و نجات خواهد داد، و یونس شخصاً این را تجربه کرده بود. نجات یونس از آن خداوند است.

د. در پایان یونس ۹:۲ واضح است که یونس توبه کرده است، اما ممکن است با خود فکر کنیم که یونس چه زمانی توبه کرد؟ یونس چندین نشانه از توبۀ واقعی را نشان داد:

·      یونس ترس خود را از خداوند اعلان کرد و در مورد گناه و عصیان خود صادق بود و دیگر آن را پنهان نمی‌کرد (یونس ۹:۱).

·      یونس اجازه داد که به دریا افکنده شود (یونس ۱۲:۱).

·      یونس شروع به دعا کرد. او در طول سه روز و سه شب در شکم ماهی خدا را صدا زد (یونس ۲:۲، ۴:۲، ۷:۲).

·      یونس قلب جدیدی سرشار از شکرگزاری داشت (یونس ۹:۲).

·      یونس پایبندی به عهد خود را تجدید کرد (یونس ۹:۲).

·      یونس در همۀ اینها، خدا را جلال داد (یونس ۹:۲).

یک) در تمام این موارد، توبه کردن را بیش از یک‌بار می‌بینیم. اگرچه توبه در یک لحظه اتفاق می‌افتد، اما باید ادامه یافته، بالغ شود. توبه یک اتفاق است، اما یک فرآیند نیز هست.

یونس از شکم ماهی بیرون می‌آید.

۱. آیۀ (۱۰ قسمت اول) خدا با ماهی سخن می‌گوید.

پس خداوند ماهی را امر فرمود،

الف. پس خداوند ماهی را امر فرمود: ماهی به دستور خدا کار کرد. همان اندازه که ماهی در هنگام بلعیدن یونس تحت فرمان خدا بود، هنگامی‌که او را رها کرد نیز تحت فرمان او بود.

ب. ماهی را: اگر خدا می‌تواند با ماهی صحبت کند، می‌تواند با ما نیز صحبت کند. ماهی‌ احتمالاً مانند ما در برابر ارادۀ خدا مقاومت نمی‌کند.

۲. آیۀ (۱۰ قسمت دوم) یونس از شکم ماهی بیرون انداخته می‌شود.

و ماهی یونس را بر زمین خشک قِی کرد.

الف. یونس را… قِی کرد: گاهی اوقات ما انتخاب زیادی در مورد نحوۀ نجات خود نداریم. ممکن بود یونس روش دیگری را ترجیح می‌داد، اما خدا از این کار نیز هدفی داشت.

یک) نجات یونس، پس از کامل شدن توبۀ او اتفاق افتاد. یونس فقط برای کاری که کرد پشیمان نبود. او اکنون دوباره به خدا اعتماد کرده بود. امروزه در بسیاری از ایمان‌داران، کاری از خدا یا نوعی رهایی بخشیدن توسط او وجود دارد که تا زمانی‌که آن ایمان‌دار در برابر او مقاومت کند و از اعتماد به خدا امتناع کند، انجام نشده باقی می‌ماند.

دو) نجات یونس پس از گذشت سه شبانه روز انجام شد و سایه‌ای از قیام عیسی بود. عیسی گفت: «زیرا همان‌گونه که یونس سه روز و سه شب در شکم ماهیِ بزرگی بود، پسر انسان نیز سه روز و سه شب در دل زمین خواهد بود.» (متی ۴۰:۱۲).

سه) وقتی عیسی در متی ۴۰:۱۲ از سه روز و سه شب صحبت کرد، قاعدتاً مصلوب شدن عیسی باید در روز پنج‌شنبه اتفاق می‌افتاده است. ادبیات معلمان یهودی در زمان عیسی این‌گونه بود که عبارت «روزها و شب‌های بسیار» شکلی از گفتار بود که می‌توانست به هر بخشی از یک روز و شب اشاره کند. الیسون اشاره می‌کند که یک معلم به نام العازار بن آزاریا حدود سال 100 پس از میلاد می‌گوید: «یک روز و یک شب یک روز کامل را تشکیل می‌دهند و بخشی از یک روز کامل هم به‌عنوان یک روز کامل محاسبه می‌شود.» این نشان می‌دهد که چگونه در مورد عیسی، عبارت سه روز و سه شب لزوماً به معنای یک دورۀ ۷۲ ساعته نبوده، بلکه به معنای دوره‌ای بود که حداقل سه روز و سه شب را شامل می‌شده است.

چهار) با اشاره به نجات‌دهنده‌ای که در آینده می‌آمد -عیسی مسیح- می‌بینیم که رهایی یونس پس از از فدا کردن جانش اتفاق افتاد. یونس جان خود را فدا کرد تا خشم خدا را که بر دیگران می‌آمد، خنثی کند. اما مرگ او را نگه نداشت. پس از سه شبانه‌روز حبس، زنده و آزاد بود.

ب. بر زمین خشک: معمولاً تصور می‌شود که یونس در سواحل نینوا، قِی شده است. اما این دقیق نیست، به‌خصوص به این دلیل که نینوا حدود 375 مایل از دریای مدیترانه فاصله دارد. اگر یونس درست از شکم ماهی وارد نینوا می‌شد، قِی ماهی باید به‌صورتی بسیار عجیب و معجزه‌آسا پر شتاب می‌بود.