تیتوس باب ۳ – این را به یاد داشته باشید

اعمال نیک را به یاد داشته باشید.

۱. آیاتِ (۱-۲) به یاد داشته باشید که مطیع و مهربان زندگی کنید.

ایشان را یادآور شو که تسلیم حکمرانان و صاحب‌منصبان باشند و فرمانبرداری کنند، و برای هر کار نیک آماده باشند؛ کسی را ناسزا نگویند بلکه صلح‌جو و باملاحظه باشند و با همه در کمال فروتنی رفتار کنند.

الف. ایشان را یادآور شو: طبق دستورزبانِ یونانیِ باستان کلمهٔ یادآور شو زمان حال است: «مدام به آنها یادآور شو.» تیتوس باید مرتب به مسیحیانِ تحت مراقبت خود یادآور می‌شد که به همه احترام بگذارند و با فروتنی با آنها رفتار کنند، به‌خصوص با صاحب‌منصبان و حکمرانان.

یک) با آگاهی از شخصیتِ دشوار مردم کْرِت (همان‌طور که در تیتوس ۱۲:۱ آمده)، فرمانِ تسلیم حکمرانان و صاحب‌منصبان بودن معنای خاصی داشت.

دو) «این قسمت احتمالاً تفاوت نحوهٔ احترام به قانون بین مردم کْرِت و استان آسیا را نشان می‌دهد. در اول تیموتائوس ۱:۲-۳ دلایلی که باید برای حاکمان دعا کنیم ذکر شده، ولی اینجا به وظایفی ابتدایی برای اطاعت از آنها اشاره شده است.» (وایت)

ب. برای هر کار نیک آماده باشند: اگر فقط بر تسلیمِ حاکمان و صاحب‌منصبان بودن تمرکز کنیم، به‌راحتی می‌توانیم زندگی مسیحی خود را منفعل سازیم. تیتوس نباید چنین اجازه‌ای می‌داد و همچنین به ما یادآور می‌شود که آمادهٔ هر کار نیک باشیم.

ج. کسی را ناسزا نگویند… صلح‌جو و باملاحظه… و با همه در کمال فروتنی رفتار کنند: چنین رفتاری به‌طور خاص مهربانیِ مسیحی محسوب می‌شود که نه تنها نتیجه‌ٔ رفتار خوب است، بلکه از شناخت جایگاهی که ما و دیگران در دل عیسی داریم، نشأت می‌گیرد.

۲. آیهٔ (۳) یادتان باشد که چه بودید.

و نافرمانبردار ما نیز زمانی نادان بودیم و گمراه و بندۀ همه گونه امیال و لذت‌ها؛ و در کین و حسد روزگار می‌گذراندیم. منفور بودیم و متنفر از یکدیگر.

الف. ما نیز زمانی نادان بودیم: این نشان می‌دهد که چرا تیتوس باید آنچه در تیتوس ۱:۳-۲ به آن اشاره شده را یادآور شود. اگر جایی که قبلاً بودیم را به خاطر آوریم، می‌فهمیم که طبیعت سقوط کردهٔ ما آنچنان از ما دور نیست و  مرتب باید به ما یادآوری شود تا در خداوند و جایی که باید، بمانیم.

یک) ما نیز: «نباید فکر کنید که برگرداندنِ این کْرِتیانِ بی‌فرهنگ بی‌فایده است. خود ما مدرکی زنده‌ از قدرت فیض خدا هستیم.» (وایْت)

ب. زمانی نادان بودیم: به یاد آوردن این عملِ خدا چهار خصلت را در ما بنا می‌کند.

·      ابتدا، شکرگزاری برای طریقی که خدا ما را تغییر داده است.

·      دوم، فروتنی چون می‌بینیم عمل او ما را تغییر داد.

·      سوم، مهربانی نسبت به دیگران که در شرایط قبلی ما هستند.

·      و نهایتاً، ایمان به اینکه خدا می‌تواند کسانی که در آن شرایط هستند را تغییر دهد.

۳. آیاتِ (۴-۸) نجاتِ عظیم خدا را به خاطر داشته باشید.

امّا چون مهربانی و انسان‌دوستی نجات‌دهندۀ ما خدا آشکار شد، ما را نه به سبب کارهای نیکویی که کرده بودیم، بلکه از رحمت خویش نجات بخشید، به غسل تولد تازه و نو شدنی که از روح‌القدس است؛ که او را به‌فراوانی بر ما فرو ریخت، به‌واسطۀ منجی ما عیسی مسیح، تا به فیض او پارسا شمرده شده، بنا بر امید حیات جاویدان، به وارثان بَدل گردیم. این سخن درخور اعتماد است. و از تو می‌خواهم که بر این امور تأکید ورزی، تا آنان که بر خدا اعتماد بسته‌اند، از یاد نبرند که خویشتن را وقف کارهای نیکو نمایند، که اینها همگان را نیکو و سودمند است.

الف. امّا چون مهربانی و انسان‌دوستی نجات‌دهندۀ ما خدا آشکار شد: وقتی در شرایطی بودیم که تیتوس ۳:۳ توصیف شده، خود را نجات ندادیم. مهربانی و انسان‌دوستیِ خدا بود که ما را نجات داد. او قبل از اینکه ما دست به سوی او دراز کنیم، دست خود را به سمت ما کشید و ما را نجات داد.

ب. نه به سبب کارهای نیکویی که کرده بودیم: نجات ما طبق کارهای نیکویی که کرده بودیم نیست. «بله» گفتن به دعوت واعظ و برای توبه جلو رفتن، به خودیِ خود کسی را نجات نمی‌دهد. خواندنِ دعای توبه کسی را نجات نمی‌دهد. تعمید کسی را نجات نمی‌دهد. شرکت در کلیسا کسی را نجات نمی‌دهد. هدیه دادن کسی را نجات نمی‌دهد و خواندنِ کتاب‌مقدس هم همین‌طور. شاید همهٔ این کارها خوب و عالی باشند، ولی ما را نجات نمی‌دهند؛ ما تنها به رحمت او نجات یافتیم.

ج. ما را… نجات بخشید: این اساس و مشخصهٔ انجیل است. به‌راحتی می‌توانیم تأکید در این آیات را تشخیص دهیم: خدا… نه به سبب کارهای خود… رحمت او… ما را نجات بخشید… از روح‌القدس… فرو ریخت… به‌واسطهٔ عیسی مسیح… به فیض او… وارثان. خدا همیشه شروع‌کننده است و ما قبل از اینکه بتوانیم چیزی به او بدهیم، از او دریافت می‌کنیم.

د. به غسل تولد تازه و نو شدنی: این کلمات معمولاً ارجاعی به تعمید در نظر گرفته می‌شوند و اغلب از این آیات جهت دفاع از نظریهٔ «نو شدن به تعمید (Baptismal Regeneration)» استفاده می‌شود، ولی با این حال نمی‌توانیم دقیقاً بگوییم که پولس به‌طور خاص به تعمید اشاره می‌کند و تنها کاربرد دیگر کلمهٔ یونانی که اینجا به غسل ترجمه شده، مربوط به تطهیر روحانی ایماندار به کلام خدا و به‌واسطهٔ ایمان است (افسسیان ۲۶:۵).

یک) «در سپتواِجنت یا هَفتادتنان (نسخه‌ای است از نسخ تورات یا همان تَنَخ (تناخ) که در قرن سوم قبل از میلاد و در دوران فرمان‌روایی بطلمیوس فیلادلفوس در مصر، به دستور او، یهودیانِ اسکندریه عهد‌عتیق را به زبان یونانی ترجمه کردند) این کلمه در سه جا آمده است و هر بار به نظر می‌رسد نه به دریافت‌کنندهٔ عمل تعمید، بلکه به خود عمل شستن اشاره می‌کند. همچنین در افسسیان ۲۶:۵ به همین معنا به کار گرفته شده است: تا آن را به آبِ کلام بشوید.» (گوثری)‌

دو) «اکثر مفسرین شستن را ارجاعی به تعمید می‌دانند. ولی اگر تعمیدِ آب عاملی است که باعث تولد تازهٔ روحانی می‌شود، پس به این طریق تعلیم دربارهٔ ظرفیت مادیِ تعمید به‌عنوان عاملی ناگزیر برای ایجاد نتیجهٔ روحانی، زیر سؤال می‌رود (ولی می‌توانید به متی ۱:۱۵-۲۰؛ رومیان ۲۵:۲-۲۹، غلاطیان ۶:۵ مراجعه کنید). ما شستن یا غسل را به‌عنوان عملی آسمانی و درونی می‌پذیریم، گرچه ظاهراً تعمید با اعتراف جلوی اشخاص دیگر انجام می‌شود.» (هیبِرت)

ه. آنان که بر خدا اعتماد بسته‌اند، از یاد نبرند که خویشتن را وقف کارهای نیکو نمایند: این قسمت به ما یادآوری می‌کند که برای چه نجات پیدا کرده‌ایم –تا خود را وقف کارهای نیکو کنیم–  فقط ایمان است که نجات می‌دهد، ولی ایمانی که نجات می‌دهد تک نیست. هرگز نباید اعمال را ارجح‌تر از فیض بدانیم!

یک) «الهیات مسیحی بر اساس فیض است و اخلاقیات آن بنا بر شکرگزاری.» (بریسکو)

۴. آیاتِ (۹-۱۱) به یاد داشته باش که در مسیر درست بمانی.

امّا از مجادلات نابخردانه و شجره‌نامه‌ها و بحث‌ها و نزاع‌های پیرامونِ شریعت اجتناب کن، زیرا بی‌فایده و بی‌ارزش است. به آن که عامل تفرقه است یک‌بار، و سپس برای دوّمین بار هشدار ده، و از آن پس، با او قطع ارتباط کن. چرا که می‌دانی چنین شخص منحرف است و گناهکار، و خودْ عامل محکومیت خویش.

الف. از مجادلات نابخرانه…اجتناب کن: اینها برخی از مواردی هستند که نباید تعلیم داده شوند و در تیتوس ۱۱:۱ هم در مورد آنها هشدار داده شد. این مجادلات نابخردانه، بی‌فایده و بی‌ارزش هستند. تیتوس در عوض، باید بر کلام سادهٔ خدا تمرکز کند.

یک) اجتناب کن: «کلمهٔ peristemi عیناً به معنای برگرداندنِ روی خود به سمتی دیگر است (به عنوان نمونه می‌توانید به دوم تیموتائوس ۱۶:۲ مراجعه کنید که به همین شکل از این عبارت استفاده کرده است).» (گوثری)

دو) روحانیون یهودی وقت خود را صرف ساختن شجره‌نامه‌های طولانی برای شخصیت‌های عهد‌عتیق می‌کردند… بحث کردن در مورد پرسش‌های الاهیاتی آسان‌تر از مهربان و باملاحظه‌ بودن در خانه یا سودبخش، ساعی و صادق بودن در محل کار است.» (بارْکْلی)

ب. [با] آن که عامل تفرقه است… قطع ارتباط کن: تیتوس باید جلوی کسانی را می‌گرفت که بر طریق‌های خود اصرار می‌ورزیدند. خودسریِ آنها باعث محکومیت‌شان می‌شود.

یک) «سعی کن او را نسبت به خطایش قانع کنی، ولی اگر نپذیرفت و دل خود را رو به احکام بست، حتماً آن موقع باید او را زنده زنده بسوزانی؟ مسلماً نه، حتی اگر شخصی به ظاهر و به هر معنا از کلمه، مرتد باشد و بر هم زنندهٔ آرامش در کلیسا به حساب آید، خدا به هیچ انسانی جز دوری کردن از او اختیاری دیگر نداده است. به جسم، روح، شخصیت یا جوهرهٔ او نباید آسیبی برسانید؛ تنها مشارکتی با او نداشته باشید و او را به خدا واگذار کنید.» (کلارْک)

افکار پایانی.

۱. آیاتِ (۱۲-۱۳) مردم را به یاد بیاور.

وقتی آرتِماس یا تیخیکوس را نزدت بفرستم، بکوش تا هر چه زودتر نزد من به نیکوپولیس آیی، زیرا عزم آن دارم که زمستان را در آنجا به سر برم. تا آنجا که می‌توانی، زیناسِ وکیل و آپولس را در انجام سفرشان مدد فرما تا هیچ محتاج نمانند.

الف. آرتِماس  تیخیکوس… زیناسِ… آپولس: این سخنانِ شخصیِ پولس است که معمولاً آخر نامه‌هایش مطرح می‌کرد و به نظر بی‌اهمیت می‌آیند، ولی در واقع بسیار مهم هستند. آنچه اینجا گفته شده نشان می‌دهد که پولس انسانی واقعی در دنیایی واقعی و با دوستانی واقعی ارتباط داشت و به آنها اهمیت می‌داد.

یک) «طبیعتاً می‌توانیم فرض را بر این بگیریم که آرتِماس یا تیخیکوس به‌عنوان رسول، جانشین تیتوس در کْرِت خواهند شد. در آینده، این جایگاهِ موقتِ نظارتی رسولان با رشد بیشتر، نظام مشایخی-سلطنتیِ محلی را به وجود آورد.» (وایْت)

دو) «این رساله با اشاره به تیخوس، آپولوس، آرتِماس و زیناس به پایان می‌رسد. اشاره به این اسامی نشان از رشد جنبش مسیحیت است.» (مورْگان)

ب. تا هیچ محتاج نمانند: «کلام آخر در مورد اشتغال، به‌وضوح وظیفهٔ اعضای کلیسای مسیحی نسبت به حمایت از کسانی را نشان می‌دهد که وقف کار خدمت هستند.» (مورْگان)

۲. آیاتِ (۱۴-۱۵) کارهای نیک را به یاد داشته باش.

بگذار هم‌کیشان ما بیاموزند که خویشتن را وقف انجام کارهای نیکو کنند تا برای رفع نیازهای ضروری تدارک بینند و زندگی بی‌ثمری نداشته باشند. آنان که با من‌اند، جملگی تو را سلام می‌فرستند. به آنان که ما را در ایمان دوست می‌دارند، سلام برسان. فیض با همۀ شما باد.

الف. زندگی بی‌ثمری نداشته باشند: این موضوعی تکرارشونده در نامهٔ پولس به تیتوس است. پولس نگران بود که مسیحیان ممکن است بی‌بار و ثمر شوند، ولی با این حال نسبت به جایگاه و موقعیت خود در حضور خداوند اطمینانی «شگفت‌انگیز» داشته باشند. قوم خدا به جای بی‌ثمری، باید خود را وقف انجام کارهای نیکو کنند و برای رفع نیازهای ضروری تدارک بینند.

ب. فیض با همۀ شما باد: «دعای پایانی با تهنیت آغازین منطبق است. این دعای فیض است با این تفاوت که در آغاز خطاب به تیتوس بیان شد و در پایان همهٔ کسانی که به آنها خدمت می‌کند را شامل می‌شود.» (مورگان)