فصل به فصل، آیه به آیه، استفاده آسان و همیشه رایگان!
مرقس باب ۱۳- گفتمان کوه زیتون
نابودی معبد و پیامدهای آن.
۱. آیات (۱-۲) عیسی نابودی معبد را پیشگوئی میکند.
هنگامی که عیسی معبد را ترک میکرد، یکی از شاگردانش به او گفت: «استاد، بنگر! چه سنگها و چه بناهای باشکوهی!» امّا عیسی به او فرمود: «همۀ این بناهای بزرگ را میبینی؟ بدان که سنگی بر سنگ دیگر باقی نخواهد ماند، بلکه همه فرو خواهد ریخت.»
الف. استاد، بنگر! چه سنگها و چه بناهای باشکوهی: به نظر میرسید شاگردان مثل توریستها از مناظر شهر اورشلیم متحیر شده بودند. آنها دلیل خوبی داشتند که حیرتزده شوند، چون مجموعه ساختمانهای معبد که توسط هیرودیسِ کبیر بازسازی شده بود، یکی از بناهای باشکوه جهان باستان بود. یهودیان به شکلی توجیهپذیر به این بنای عالی افتخار میکردند.
یک) این معبد در ابتدا توسط زروبابل و عزرا بازسازی شد (عزرا ۱۵:۶)، اما توسط هیرودیس به حد زیادی گسترش یافت و تکمیل شد. این بنا تقریباً به مدت ۱۰۰۰ سال مرکز زندگی یهودیان بودـ به حدی که سوگند یادکردن به معبد رسم شده بود (متی ۱۶:۲۳) و بر علیه معبد صحبتکردن میتوانست کفرگویی تلقی شود (اعمال ۱۳:۶).
دو) معبد پس از اتمام کارِ هیرودیس، بسیار عظیم بود -تقریباً ۴۵۷ متر طول و ۳۶۵ متر عرض داشت. بازسازی معبد در سال ۱۹ قبل از میلاد توسط هیرودیس آغاز شد و بیش از ۸۰ سال طول کشید و در سال ۶۳ میلادی به پایان رسید. مجموعهٔ باشکوه معبد تنها هفت سال پیش از اینکه نابود شود تکمیل شد.
سه) زیبائیِ معبد باستانی بهخوبی ثبت شده است. یوسفوس مورخ یهودی میگوید که این معبد از بیرون با صفحات طلا پوشانده شده و آنقدر درخشان بودند که تابشِ نور خورشید به آنها، کورکننده بود. در نقاطی که طلا به کار گرفته نشده بود، قطعاتی از سنگِ مرمر با رنگ سفید خالص وجود داشت که غریبهها وقتی آن را از دور میدیدند، فکر میکردند برف روی ساختمان معبد نشسته است.
چهار) این نظر شاگردان –بنگر! چه سنگها و چه بناهای باشکوهی– بهطور خاص با توجه به سنگهای عظیمی که هیرودیس در ساخت معبد به کار برده بود، بسیار مناسب است. امروزه توریستها میتوانند برخی از آن سنگهای عظیم را مشاهده کنند، حداقل سنگهایی که برای ساختن دیوار دورتادور مجموعۀ معبد استفاده شدهاند. این قطعات که از معادن سنگ آهک برش خورده بودند، بسیار عظیم هستند، حدود ۱۵ متر عرض، ۷ متر ارتفاع و ۴ متر عمق داشتند، بهطوریکه مدرنترین جرثقیلهای ساختمانی قادر نیستند آنها را جابجا کنند.
پنج) با وجود آن عظمتی که معبد داشت، عیسی هرگز تردید ننمود که ادعا کند بزرگتر و مهمتر از معبد است (متی ۶:۱۲). برای بسیاری از یهودیان آن روزگار، معبد به بت تبدیل شده بود، بهطور غیرمستقیم معنا و مفهومی بیش از خود خدا برای مردم پیدا کرد. معبد خوب بود، اما چیزهای خوب هم میتوانند به بدترین بتها تبدیل شوند. گاهی خدا حتی چیزهای خوب را ناپسند و ناخوشایند میکند اگر اجازه دهیم که تبدیل به بتهای ما شوند.
ب. سنگی بر سنگ دیگر باقی نخواهد ماند، بلکه همه فرو خواهد ریخت: حدود ۴۰ سال پس از این سخنان عیسی، انقلاب گستردۀ یهودی علیه رومیان در فلسطین رخ داد و شورشیان از موفقیتهای اولیهٔ بسیاری برخوردار شدند. اما سرانجام، رومیان، یهودیان آن روزگار را سرکوب کردند. درست همانطور که عیسی گفت، اورشلیم که معبد هم در آن بود، با خاک یکسان شد.
یک) گفته میشود که در سقوط اورشلیم، آخرین یهودیانی که در شهر زنده مانده بودند، به معبد گریختند، چون قویترین و امنترین بنای پا بر جا بود. سربازانِ رومی آنجا را محاصره کردند و سربازی مست آتشی را شروع کرد که بهزودی کل ساختمان را فرا گرفت. تزئینات طلاکاریشدهٔ سقف ذوب شدند و در شکافهای میان دیوارهای سنگی معبد قرار گرفتند. برای به دستآوردن طلاها، فرماندۀ رومی دستور داد که سنگهای معبد را یکییکی جدا کنند. تخریبِ معبد به قدری بود که امروزه محققان بهسختی میتوانند محل دقیق معبد را مشخص نمایند.
دو) «سپس، به محض اینکه دیگر کسی زنده نمانده بود که توسط سربازان کشته یا غارت شود… قیصر دستور داد که کل شهر و معبد را تخریب نمایند… این پایان شهر اورشلیم بود.» (یوسفوس، جنگهای یهودیان ۱.۱.۷) جالب اینکه یوسفوس میگوید كه رومیان هرگز قصد تخریب معبد را نداشتند، اما بهخاطر خشم و خشونت یهودیان مخالف و بهطور تصادفی کار به تخریب آنجا کشیده شد. (جنگهای یهودیان، ۴.۶)
سه) تحقق دقیق این نبوت لحن بقیۀ نوبتهای این باب را مشخص میکند. باید منتظر تحقق کلمهبهکلمهۀ نبوتهای دیگر نیز باشیم.
۲. آیات (۳-۴) پیشگویی عیسی دو سؤال را در ذهن شاگردانش به وجود میآورد.
و چون عیسی بر کوه زیتون روبهروی معبد نشسته بود، پطرس و یعقوب و یوحنا و آندریاس در خلوت از او پرسیدند: «به ما بگو این وقایع کِی روی خواهد داد و نشانۀ نزدیکشدن زمان تحقق آنها چیست؟»
الف. و چون عیسی بر کوه زیتون روبهروی معبد نشسته بود: کوه زیتون، تپهای است که در مقابل کوه معبد قرار دارد. بین کوه معبد (کوه صهیون) و کوه زیتون، وادی یا درهٔ کوچکی به نام قِدرون واقع شده است. از فراز کوه زیتون نمایی منقلبکننده از کوه معبد مشاهده میشود.
ب. به ما بگو این وقایع کِی روی خواهد داد: وقتی عیسی با شاگردان خود بر کوه زیتون نشسته بود، میتوانستند ساختار باشکوه معبد را ببینند. با وجود این منظره، اولین سؤالی که در ذهن شاگردان نقش بست در مورد تخریب معبد بود. عیسی گفت که معبد نابود خواهد شد و آنها میخواستند بدانند که چه موقع چنین خواهد شد. مرقس پاسخ عیسی به سؤال اول را نمینویسد، اما لوقا در لوقا ۸:۲۱-۲۳ این کار را انجام میدهد.
ج. نشانۀ نزدیکشدن زمان تحقق آنها چیست؟ سؤال دوم در قسمت باقیمانده از مرقس ۱۳ پاسخ داده شده است.
یک) شاید وقتی این سؤال را پرسیدند که وقایع مربوط به آخرین ویرانی معبد را به یاد آوردند: معبد در بسترِ داوری و تبعید عمومی قوم یهود ویران شد. اگر معبد نابود میشد، چه بر سر اسرائیل و یهودیان میآمد؟
روند تاریخ تا زمان بازگشت مسیح.
۱. آیات (۵-۸) عیسی شرایط کلی جهان بین صعود و قبل از بازگشت ثانوی خود را توصیف میکند.
عیسی بدیشان فرمود: «بههوش باشید تا کسی گمراهتان نکند. بسیاری به نام من آمده، خواهند گفت، ”من همانم“ و بسیاری را گمراه خواهند کرد. چون دربارۀ جنگها میشنوید و خبر جنگها به گوشتان میرسد، مشوش مشوید. چنین وقایعی میباید رخ دهد، ولی هنوز پایان فرا نرسیده است. قومی بر قوم دیگر و حکومتی بر حکومت دیگر بر خواهند خاست. زلزلهها در جایهای گوناگون خواهد آمد و قحطیها خواهد شد. امّا این تنها به منزلۀ آغاز درد زایمان است.
الف. بههوش باشید تا کسی گمراهتان نکند: عیسی دربارۀ خطر مسیحهای دروغین که به نام او میآیند، هشدار میدهد. آنها تظاهر خواهند کرد که عیسی یا نمایندگان عیسی هستند، اما نمایندگان واقعی عیسی نخواهند بود.
ب. دربارۀ جنگها میشنوید و خبر جنگها به گوشتان میرسد: عیسی به ما یادآوری میکند که قبل از بازگشت او، جنگها و تهدیدهای جنگی زیادی روی زمین وجود خواهد داشت. در زمان آشفتگیها و اغتشاشها، بسیاری از مردم تصور میكنند كه آخرالزمان نزدیک است، اما عیسی گفت كه جنگها و خبر جنگها نشانهٔ پایان زمان نیستند.
یک) «نظر خداوند ما دربارهٔ این دوران این نبود که غلبهیافتن موعظه و بشارت انجیل او، بهتدریج درگیری میان ملتها متوقف میشود و نهایتاً صلح در سراسر زمین بهخاطر این موعظه برقرار میگردد.» (مورگان)
ج. چنین وقایعی میباید رخ دهد، ولی هنوز پایان فرا نرسیده است: مواردی مانند مسیحان دروغین، جنگها، قحطیها و زلزلهها قطعاً از زمان صعود عیسی تا بهحال در تاریخ بشر رخ دادهاند. درحقیقت، عیسی گفت: «فاجعهها رخ خواهند داد، اما اینها آخر زمان را نشان نمیدهند.»
یک) انسان غالباً فکر کرده که چنین چیزهایی پایان دنیا را نشان میدهند، اما عیسی به نشانۀ خاصتری اشاره میکند که باید منتظر آن باشیم.
د. امّا این تنها به منزلۀ آغاز درد زایمان است: عیسی گفت این مصیبتها علائم خاص پایان دنیا نیستند، بلکه آغاز درد هستند که معنای تحتاللفظی آن آغاز دردهای زایمان است. این عبارت اشاره به تولد دورانی جدید دارد و هم ممکن است به افزایش شدت و تکرار این بلایا اشاره دارد.
۲. آیات (۹-۱۳) عیسی آنچه که شاگردانش باید میان صعود و بازگشت ثانوی او انتظار داشته باشند را توصیف میکند.
و امّا شما دربارۀ خودتان بههوش باشید، زیرا شما را به محاکم خواهند سپرد و در کنیسهها خواهند زد و بهخاطر من در حضور والیان و پادشاهان خواهید ایستاد تا در برابر آنان شهادت دهید. نخست باید انجیل به همۀ قومها موعظه شود. پس هر گاه شما را گرفتار کنند و به محاکمه کِشند، پیشاپیش نگران نباشید که چه بگویید، بلکه هرآنچه در آن زمان به شما داده شود، آن را بگویید؛ زیرا گوینده شما نیستید، بلکه روحالقدس است. برادر، برادر را و پدر، فرزند را تسلیم مرگ خواهد کرد. فرزندان بر والدین برخاسته، اسباب کشتهشدن آنها را فراهم خواهند آورد. همه بهخاطر نام من از شما نفرت خواهند داشت؛ امّا هر که تا به پایان پایدار بماند، نجات خواهد یافت.
الف. امّا شما دربارۀ خودتان بههوش باشید، زیرا شما را به محاکم خواهند سپرد: عیسی به شاگردان خود گفت که آمادهٔ آزار و جفاهایی باشند که قبل از پایان دنیا بر آنها وارد خواهد شد. این آزارها و جفاها نشانهٔ پایان دنیا نبود، بلکه فقط باید انتظارش را داشته باشند.
ب. نخست باید انجیل به همۀ قومها موعظه شود: عیسی همچنین وعده داد که قبل از پایان دنیا خبر انجیل باید به سراسر جهان برسد. وجود آزارها و جفاها موجب نمیشود که کلیسا از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند.
ج. پس هر گاه شما را گرفتار کنند و به محاکمه کِشند، پیشاپیش نگران نباشید که چه بگویید: عیسی به پیروان خود گفت که وقتی برای پیرو عیسی بودن مورد سؤال قرار گرفتند، نگران پاسخ نباشند. در آن لحظه، روحالقدس به آنها خواهد گفت چه بگویند.
یک) نمونهٔ قدرتمندی از این اصل در اعمال ۱:۴-۲۲ یافت میشود، جایی که پطرس و سایر شاگردان در برابر شورای متخاصم سنهدرین ایستادند و عیسی را در کمال شگفتی اعلام نمودند.
دو) اینجا عیسی از الهامی سخن میگوید که در لحظهٔ جفا دیدن نازل میشود، نه از تعلیم در کلیسا. «هیچ بهانهای برای واعظ تنبل وجود ندارد که به دلیل اتکای نادرست به روحالقدس، نتواند موعظهٔ خود را آماده کند.» (رابرتسون)
د. برادر، برادر را… تسلیم مرگ خواهد کرد: وقتی پیروان عیسی طالب این باشند که برای عیسی محکم و استوار بایستند، باید منتظر دردناکترین انواع طردشدن و خیانتدیدن باشند.
یک) خیلی راحت میتوانیم سختی آزارها و جفاها را دست کم بگیریم. در حالی که تعداد کمی از مسیحیان در غرب با آزار و اذیت روبرو هستند، مسیحیان سایر نقاط جهان اغلب با این سختیها روبرو میشوند.
· اگر من از خانوادۀ یهودی ارتُدوکس بودم، ممکن است مرا کافر بدانند و به دلیل انتخاب عیسی مرا مرده حساب کنند.
· اگر من از خانوادۀ مسلمان سختگیر میآمدم، ممکن بود توسط خانوادهام طرد شوم و به دلیلِ انتخابکردن عیسی واقعاً کشته شوم.
· اگر من از یک خانوادۀ هندو در هندوستان میآمدم، ممکن بود به دلیل انتخاب عیسی طرد و شهید شوم.
· در چین، مجاز بودم که مسیحیت را فقط در کلیسای مورد حمایت دولت پیروی کنم -یا مورد آزار و اذیت قرار بگیرم. ممکن بود کلیسای من یکی از ۱۵۰۰ کلیسای تخریب شده یا تعطیل شده از نوامبر سال ۲۰۰۰ بود.
· در سودان، ممکن بود توسط ارتشی مسلمان کشته شوم یا واقعاً به بردگی گرفته شوم.
· در اندونزی ممکن بود مسلمانان مرا مجبور کنند که دست به انتخاب بزنم: مسلمان شوم یا بمیرم، یا ممکن بود کلیسای ما را هنگام برگزاری مراسم عبادت با بمب منفجر کنند.
· در پاکستان، ممکن بود توسط مقامات دولت مسلمان زندانی شوم.
دو) طبق گفتهٔ دیوید بی بارت (David B. Barret) در کتابش به نام «شهدای امروز» حدود ۱۶۵۰۰۰ مسیحی در سال ۲۰۰۰ بهخاطر ایمانشان جان خود را از دست دادند. محققان تخمین میزنند که از روز پنطیکاست تا بحال، بیش از ۴۳ میلیون مسیحی به دلیل ایمان خود کشته شدهاند. شاخص آزار و جفا که توسط سازمان اوپِن دوورز زیر نظر برادر اندرو تهیه شده، اسامی ۲۸ کشور با شدیدترین میزان آزار و جفا را زیر نظر دارد. در ۲۳ کشور دیگر، مسیحیان از تبعیض و در برخی مناطق از آزار و اذیت شدید رنج میبرند.
ه. هر که تا به پایان پایدار بماند، نجات خواهد یافت: پایدارماندن ترجمهٔ کلمه یونانی باستان « hupomeno» است و معنای تحت اللفظی آن «زیر باقیماندن» است. وقتی سختیها و آزارها از هر طرف فشار میآورند، نمیتوانیم آنقدر برای خلاصی مستأصل باشیم که سازش کنیم و کوتاه بیاییم. در عوض، باید زیر (فشارها) بمانیم.
نشانهٔ آمدن عیسی و پایان دنیا.
۱. آیهٔ (۱۴قسمت اول) آن علامت: مکروهِ ویرانگر، که دانیال گفته است.
امّا چون آن ’مکروهِ ویرانگر‘ را در مکانی که نباید، بر پا ببینید -خواننده دقّت کند.
الف. امّا چون آن ’مکروهِ ویرانگر‘ را در مکانی… بر پا ببینید: ارجاعی به مکروه ویرانگر از دانیال ۳۱:۱۱ است: «…قُدس و قلعهاش را نجس خواهند ساخت و قربانی دائمی را متوقف خواهند کرد. آنگاه مکروهِ ویرانگر را بر پا خواهند داشت.» این آیه هتک حرمت کاملِ معبد را توصیف میکند که در دوران آنتیوخوس اپیفانس، بین عهدعتیق و عهدجدید مقدمات این هتاکی چیده شد.
یک) این آنتیوخوس به بدترین شکل، از معبد اورشلیم هتک حرمت نمود. «او به وسیلهٔ قربانیکردن خوک بر مذبح بزرگ و راهاندازی روسپیخانههای عمومی در صحنهای مقدس، معبد را بیحرمت نمود. در محوطهٔ قدسالاقداس در معبد مجسمهای بزرگ از زئوس نصب کرد و به یهودیان دستور داد آن را پرستش کنند.» (بارکلی) با اینکه این اعمال بسیار کریه بودند، ولی آن مکروهِ ویرانگر محسوب نمیشوند، چون عیسی این سخنان را سالها بعد از اینکه آنتیوخوس مرتکب آنها شد، بر زبان آورد.
دو) کلمهٔ عبری که در دانیال ۳۱:۱۱ مکروه ترجمه شده، «shikkoots» است. این کلمه ۲۹بار در عهدعتیق آمده و به مفهوم بتی پلید و نفرتانگیز است. بااینحال، چیزی فراتر از بت است. اول اینکه، بتی است که در مکان مقدس معبد و در مکانی که نباید در اورشلیم بر پا میشود و همانطور که متی میگوید: «در مکان مقدّس بر پا بینید.» (متی ۱۵:۲۴) دوم اینکه، این بت کثیف و نفرتانگیز است که ویرانی به همراه میآورد –داوری کامل و ویرانگر خدا.
سه) باید اشاره کرد که این قسمت تنها به برپایی بت در معبد یهودی نپرداخته است. آیاتی مانند ارمیا ۳۰:۷، ارمیا ۳۴:۳۲ و حزقیال ۱۱:۵ بتهای نفرتانگیز در معبد را توصیف میکنند، اما آنها آن مکروه ویرانگر نبودند.
چهار) این اتفاق حدوداً در سال ۴۰ میلادی هنگامی که کالیگولا امپراتور روم بود، روی داد. او مرد دیوانهای بود و تصمیم گرفت مجسمهٔ خودش را در مکان مقدس معبد در اورشلیم برپا نماید. او مجسمه را با کشتی به اورشلیم فرستاد، اما قبل از رسیدنِ مجسمه به آنجا درگذشت. آنها هرگز آن مجسمه را نصب نکردند.
ب. چون آن ’مکروهِ ویرانگر‘ را… بر پا ببینید: اساساً، مکروه ویرانگر بیانگر نهایت هتک حرمت از معبد یهودی است، تمثالی بتپرستانه در خود مکان مقدس، که ناگزیر به داوری خدا منجر خواهد شد. این کراهت سبب ویرانی خواهد شد.
یک) مکروهِ ویرانگر «جسمی مربوط به مذهب و مشمئزکننده و انزجارآور است.» (وست) «اصطلاح سامی به کار رفته در دانیال، مکروهی را توصیف میکند که آنقدر نفرتانگیز است که سبب میشود معبد توسط قوم خدا ترک گشته و ویرانی صورت گیرد… بااینحال، استفادهٔ عیسی از این عبارتِ خاص نشان میدهد که این پیشگویی در نهایت با وقایع دورهٔ مکابیان محقق نشده بود.» (لِین)
دو) پولس در مورد تحقق این امر در دوم تسالونیکیان ۳:۲-۴ چنین توضیحی میدهد: «مگذارید هیچکس به هیچ طریقی شما را فریب دهد. زیرا تا نخست آن عِصیان واقع نشود و آن مرد بیدین که فرزند هلاکت است به ظهور نرسد، آن روز فرا نخواهد رسید. او با هرآنچه خدا خوانده میشود و مورد پرستش قرار میگیرد، مخالفت میورزد و خود را بالاتر قرار میدهد، تا آنجا که در معبد خدا جلوس میکند و خود را خدا معرفی مینماید.»
سه) دانیال ۱۱:۱۲ وجه دیگری را روشن میکند: «و از زمانی که قربانی دائمی متوقف شود و مکروهِ ویرانگر بر پا گردد، هزار و دویست و نود روز خواهد بود (تا پایان)». هنگامی که چنین نشانهای به چشم میخورد، پایان را میتوان مشخص نمود، تقریباً سه سال و نیم تا بازگشت پیروزمندانهٔ عیسی به زمین باقی مانده است.
چهار) این درکی جدید از مکروه ویرانگر نیست. یکی از نویسندگانِ مسیحی به نام ایرینیوس (Irenaeus) در اواخر قرن دوم میلادی چنین نوشته است: «اما وقتی این دَجّال (ضد مسیح) همه چیز را در این جهان ویران کند، سه سال و شش ماه سلطنت خواهد کرد و در معبد اورشلیم جلوس میکند. و آنگاه خداوند در جلال پدر از آسمان در ابرها خواهد آمد، و این مرد و کسانی که او را پیروی میکنند به دریاچهٔ آتش میافکند؛ و پادشاهی خود را برای عادلان بر پا خواهد کرد.»
ج. چون آن ’مکروهِ ویرانگر‘ را…بر پا ببینید: عیسی مکروهِ ویرانگر را با این پیش فرض توصیف کرد که معبدِ فعال در اورشلیم وجود داشت. بدون معبد نمیتوانید مکروه ویرانگر داشته باشید.
یک) برای قرنها، فقط یهودیانِ کمی در یهودیه و اورشلیم بودند. آنها حضور مسلم و مستمر در آن منطقه داشتند، ولی تعدادشان کم بود. غیر قابل تصور بود که با این حضور ضعیفِ یهودیان بتوان معبد را بازسازی کرد. بنابراین، تحقق این نبوت بسیار بعید به نظر میرسید تا اینکه قوم اسرائیل دوباره در سال ۱۹۴۸ در قالب کشور گرد هم آمد. احیای ملتی که جهان آن را بیش از ۲۰۰۰ سال ندیده بود، واقعهای قابل توجه در روند تحقق این نبوت است.
دو) یکی از تحولات شگفتانگیز در تاریخ معاصر، تمرکز درگیری میان یهودیان و اعراب بر سر کوه معبد است، جایی که معبدِ بازسازی شده باید بر آن قرار گیرد. گروه کوچک، اما فداکار از یهودیان هستند که مشتاقانه متعهد به بازسازی معبد شدهاند. امروزه میتوانید از موسسهٔ معبد در بخش یهودی شهر قدیمی اورشلیم دیدن کنید. گروهی از یهودیان کاملاً متعهد به بازسازی معبد تلاش میکنند مردم را در مورد معبد جدید آگاه نمایند و آموزش بدهند. آنها در تلاشند تا هر چیزی از معبد را که میتوانند درست مثل نمونهٔ اولیهٔ آن بسازند، حتی گلدانها و ظروف مخصوصی که برای قربانیکردن استفاده میشد.
سه) باید متوجه باشید که اکثر یهودیان -مذهبی یا سکولار- ذرهای به ساخت معبد اهمیت نمیدهند. اگر هم معبدی بازسازی شود، قربانیکردن حیوانات در دورانی که فعالان حقوق حیوانات پرخاشگرتر از همیشه هستند، با مشکلاتی جدی روبهرو خواهد بود. بااینحال، گروهی کوچک، قوی و بسیار فداکار به امید دیدن معبد بازسازی شده، زندگی میکنند ـمعبدی که نبوتها را برآورده خواهد کرد.
چهار) مسیحیان بهحق هنگامی که شاهد تلاش برای بازسازی معبد هستند، هیجانزده میشوند. درعینحال، باید متوجه باشیم که اشتیاق شدید برای بازسازیِ معبد و داشتنِ مکانی برای قربانی گذراندن اصلاً ارتباطی به خدا ندارد. مسیحیان ایمان دارند که قربانیکردن برای گناه در صلیب به پایان رسیده و هرگونه قربانیکردن برای گناه بیاحترامی به خداست، چون کار پایانیافتهٔ عیسی بر روی صلیب را انکار میکند.
د. که به زبانِ دانیال نبی گفته شده است: به تعبیری، عیسی اینجا چیز جدیدی به ما نمیگوید. او فقط آنچه در دانیال پیشگویی شده بود را یادآوری میکند. جملهٔ خواننده دقت کند را ممکن است خود عیسی به زبان آورده باشد، نه مرقس.
ه. خواننده دقت کند: برخی میگویند که مکروه ویرانگر در سال ۷۰ میلادی و هنگام نابودی اورشلیم به وقوع پیوست و این واقعه با وعدهٔ تخریب معبد در مرقس ۲:۱۳ در ارتباط است. طبق چنین دیدگاهی باید از مرقس ۱۹:۱۳-۲۷ برداشتی روحانی داشته باشیم، که میگوید عیسی پس از مکروه ویرانگر خیلی زود در شکوه و جلال باز میگردد.
یک) اِف اِف بروس (F.F. Bruce) بهدرستی چنین اشاره میکند: «درحالیكه یوسفوس از قربانیهایی یاد میکند كه رومیان پیروز طبق استاندارهای نظامی خود در صحن معبد تقدیم میکنند، ولی نظر شخصیاش هر چه که بود، او این عمل غالبین رومی را مکروه توصیف نمیكند.» (تاریخ عهدجدید، صفحه ۳۸۳)
۲. آیات (۱۴ قسمت دومـ۱۸) عیسی هشدار میدهد که وقتی مکروه ویرانگر ظاهر میشود، چه باید کرد.
آنگاه آنان که در یهودیهاند، به کوهها بگریزند. و هر که بر بام خانه باشد، برای برداشتن چیزی، فرود نیاید و وارد خانه نشود؛ و هر که در مزرعه باشد، برای برگرفتن قبای خود به خانه بازنگردد. وای بر زنان آبستن و مادران شیرده در آن روزها! دعا کنید که این وقایع در زمستان روی ندهد.
الف. آنگاه آنان که در یهودیهاند، به کوهها بگریزند: عیسی این هشدار را به یهودیان میدهد. این امر در اشارهٔ خاص عیسی به یهودیه و بام خانه (ویژگیِ مشترک معماری در یهودیه باستانی و امروزی) مشهود است. عیسی به شهروندان یهودیه گفت: «هنگامی که دیدید مکروه ویرانگر برپا شد، فرار کنید، چون سختی و مشکلات در راه است.»
یک) این سخنان عیسی باعث شده است كه برخی تصور كنند هر چیزی که عیسی در اینجا گفته، در قرن اول میلادی به وقوع پیوسته است، یعنی در ویرانی اورشلیم توسط رومیان. حقیقت دارد که مسیحیان در سال ۶۶ میلادی هنگامی که ارتش روم برای اولینبار به اورشلیم آمد، برداشتی تحتاللفظی از این سخنان عیسی داشتند. در آن زمان، مسیحیان به کوهها گریختند و از نابودی بزرگ سال ۷۰ میلادی در امان ماندند. بااینحال، عیسی همچنین گفت که این وقایع، مصیبت عظیمی را به همراه خواهد داشت (مرقس ۱۹:۱۳) و نقطهٔ اوج آن روزها بازگشت پیروزمندانه عیسی خواهد بود (مرقس ۲۶:۱۳-۲۷). از آنجا که ۲۰۰۰ سال گذشته است و ما هنوز در چنین موقعیتی هستیم، پس میدانیم که پیشگویی مربوط به مکروه ویرانگر در قرن اول به وقوع نپیوسته است.
دو) این سخنان عیسی عدهای را به این عقیده سوق داده كه همهٔ مسیحیان -كلیسا بهطور كلی- این دوره كه بهعنوان مصیبت عظیم شناخته میشود را سپری میكنند و این هشدار باید برای همه ما باشد. بااینحال، عیسی وعده داد که قوم خود را از زمین ربوده و در آسمان با آنها ملاقات میکند (اول تسالونیکیان ۱۶:۴-۱۸). او همچنین به ما گفت كه دعا كنیم تا اینبار شایستهٔ نجات شویم (لوقا ۳۶:۲۱) و وعده داد كه وفاداران به خود را از ساعت آزمایش كه بر زمین خواهد آمد حفظ كند (مکاشفه ۱۰:۳). اساساً عیسی هزاران سال قبل از اینکه این حوادث رخ دهند، در قالب نبوت خاص و شگفتانگیز وقوع آنها را هشدار داد تا یهودیان در آن ایام مکروه ویرانگر، شاهد بینظیری برای عیسی و کلام او باشند.
ب. هر که در مزرعه باشد، برای برگرفتن قبای خود به خانه بازنگردد: چنین جملهای فوریت آن هشدار را نشان میدهد. و با سایر بخشهای کتابمقدس مطابقت دارد که جفا و آزار شدید بر علیه یهودیان در ایام مصیبت عظیم را وعده میدهد (مکاشفه ۱۳:۱۲-۱۷).
۳. آیات (۱۹-۲۳) پس از مکروه ویرانگر: مصیبت عظیم.
زیرا که در آن روزها چنان مصیبتی روی خواهد داد که مانندش از آغاز عالمی که خدا آفرید تاکنون روی نداده و هرگز نیز روی نخواهد داد. و اگر خداوند آن روزها را کوتاه نمیکرد، هیچ بشری جان سالم به در نمیبرد. امّا بهخاطر برگزیدگان، که خودْ آنها را انتخاب کرده، آن روزها را کوتاه کرده است. در آن زمان، اگر کسی به شما گوید: ”بنگر، مسیح اینجاست“، یا ”بنگر، او آنجاست!“ باور مکنید. زیرا مسیحان کاذب و پیامبران دروغین برخاسته، آیات و معجزات به ظهور خواهند آورد تا اگر ممکن باشد، برگزیدگان را گمراه کنند. پس هوشیار باشید، زیرا پیشاپیش، همۀ اینها را به شما گفتم.
الف. چنان مصیبتی روی خواهد داد… هرگز نیز روی نخواهد داد: عیسی گفت که این وحشتناکترین دوران در کل تاریخ بشر خواهد بود. وقتی فجایع عظیمی که بشریت طی قرنها از آن رنج برده را در نظر میگیریم، به عمق این سخن پی میبریم. کتابِ مکاشفه دوران وحشتناک را توصیف میکند که خدا خشم و غضب خود را بر دنیایی که او را رد کرده، فرو میریزد.
یک) در سال ۱۳۴۳ میلادی طاعون بوبونیک سراسر اروپا را در نوردید. در طول هشت سال، دو-سوم جمعیت اروپا به طاعون مبتلا شدند و نیمی از مبتلایان درگذشتند، جمعاً ۲۵ میلیون نفر جان خود را از دست دادند که رقمی باورنکردنی است. ایام مصیبت عظیم بدتر از این خواهد بود.
دو) زبیگنیف برژینسکی (Zbigniew Brzezinski) در کتاب خود با عنوان «خارج از کنترل: آشفتگی جهانی در آستانه قرن بیست و یکم» (۱۹۹۳) تعداد «کسانی که بهخاطر انگیزههای سیاسی قربانی قتلعامها شدند» را بین ۱۶۷ تا ۱۷۵ میلیون نفر تخمین زده است. اکثر متخصصان آمار نیز تقریباً همین تعداد را تخمین زدهاند. بااینحال، عیسی گفت ایام مصیبت عظیم بدتر از این خواهد بود.
ب. اگر خداوند آن روزها را کوتاه نمیکرد: اگر قرار بود رنج و وحشتِ ایام مصیبت عظیم بهطور نامحدود ادامه یابد، هیچ بشری نمیتوانست زنده بماند. بنابراین، بهخاطر برگزیدگان، آن روزها محدود خواهد بود.
ج. در آن زمان، اگر کسی به شما گوید: “بنگر، مسیح اینجاست”، یا “بنگر، او آنجاست”: هیچ کسی نباید در مورد ماهیت بازگشت عیسی فریب بخورد. این مسئله امری مخفی یا خصوصی نخواهد بود و عیسایی «متفاوت» نیز نخواهد بود. در میان چنین مصیبتی، مردم وسوسه میشوند که مسیحانِ دروغین را پیروی کنند.
د. پس هوشیار باشید، زیرا پیشاپیش، همۀ اینها را به شما گفتم: عیسی این را بهعنوان هشدار به پیروان خود گفت تا هوشیار باشند. این فقط مختص کسانی نبود که در ایام مصیبت عظیم به عیسی ایمان میآورند. این فقط مختص کسانی نبود که در دورهٔ پایان عصر زندگی میکنند. این هشدار برای همه است تا هوشیار باشند.
یک) ما در عصر دیرباوری زندگی میکنیم، در دورانی که وقتی صحبت از وعدهها میشود، مردم بهطور طبیعی بیاعتماد و بدبین هستند. در میان مسیحیان دههٔ ۷۰ قرن بیستم، تأکید زیادی بر بازگشت عیسی و آمادگی برای بازگشت او وجود داشت. خیلی ساده میتوان در این عصرِ دیرباوری فکر کنیم که: «۳۰ سال منتظر بودم و عیسی هنوز نیامده، پس لازم نیست خیلی آماده باشم و برای چیزی که ممکن است ۳۰ یا ۳۰۰ سال دیگر اتفاق نیفتد، زحمت به خود راه دهم.»
دو) جانبداری از چنین طرز تفکری آسان است؛ اما عیسی به ما گفت پس هوشیار باشید، چون پیشاپیش، همۀ اینها را به شما گفتم. او از شما میخواهد هوشیار باشید، منتظر بوده و آماده باشید که بزودی برگردد، چون:
· این موضوع تأثیر منزهکنندهای در زندگی ما دارد.
· به ما حس فوریت و ضرورت را القا میکند.
· باعث میشود که در صحبت با گمشدگان جسور باشیم.
· به ما کمک میکند تا وابستگی کمی به چیزهای دنیوی داشته باشیم.
سه) به این شکل در موردش فکر کنید: اگر فردی هر روز صبح بیدار شود و بگوید: «عیسی بهزودی میآید و من باید با توجه به اینکه بهزودی میآید زندگی کنم» آیا این مسئله زندگی او را بهتر میکند یا بدتر؟
چهار) همچنین باید به یاد داشته باشیم که خدا برای زمانی که تعیین کرده دلیل دارد. اگر عیسی در سال ۱۹۷۸ کلیسای خود را میربود، چند نفر این فرصت را از دست میدادند؟ اگر او هفت سال بعد، در سال ۱۹۸۵ در شکوه و جلال باز میگشت، چه تعدادی از ما روزهای مصیبت عظیم را میگذراندیم؟ همه میبینیم که زمان مصیبت عظیم نزدیک است؛ هر فرصت بیشتری که خدا میدهد از فیض ناب او ناشی میشود که اجازه میدهد افراد بیشتری قبل از وقایع هولناکی که عیسی دربارهٔ مصیبت عظیم توصیف کرده، وارد آسمان شوند.
۴. آیات (۲۴-۲۷) در اوج ایام مصیبت عظیم: بازگشت عیسای مسیح.
امّا در آن روزها، پس از آن مصیبت، «”خورشید تاریک خواهد شد و ماه دیگر نور نخواهد افشاند. ستارگان از آسمان فرو خواهند ریخت و نیروهای آسمان بهلرزه در خواهند آمد.“ آنگاه مردم پسر انسان را خواهند دید که با قدرت و جلال عظیم در ابرها میآید. او فرشتگان را خواهد فرستاد و برگزیدگانش را از چهار گوشۀ جهان، از کرانهای زمین تا کرانهای آسمان، گرد هم خواهد آورد.
الف. در آن روزها، پس از آن مصیبت: عیسی گفت که فجایع کیهانی که اینجا توصیف میکند، در آن روزها اتفاق میافتد، روزهای پس از آن مصیبت.
ب. خورشید تاریک خواهد شد و ماه دیگر نور نخواهد افشاند. ستارگان از آسمان فرو خواهند ریخت: درست قبل از بازگشت عیسی، قبل از اینکه با قوّت و جلال عظیم بر ابرها بیاید، جهان توسط فجایع کیهانی در هم خواهد پیچید. به تعبیری، این آه و دردکشیدن تمام خلقت خواهد بود (رومیان ۲۲:۸) و قبل از بازگشت عیسی به نقطهٔ اوج خود میرسد.
یک) این نوع از بلایای کیهانی در بسیاری از بخشهای عهدعتیق مانند اشعیا ۹:۱۳-۱۱ حزقیال ۷:۳۲-۹، یوئیل ۳۰:۲-۳۱ عاموس ۹:۸-۱۰ و صفنیا ۱۴:۱-۱۵ شرح داده شدهاند.
ج. او فرشتگان را خواهد فرستاد و برگزیدگانش را… گِرد هم خواهد آورد: هنگامی که عیسی بعد از آن مصیبت به این زمین باز میگردد، به همراه مقدسین در آسمان میآید و کسانی که در طی این مصیبت به او ایمان آورده و زنده ماندهاند را گِرد هم خواهد آورد.
۵. آیات (۲۸-۳۱) عیسی بیشتر دربارهٔ زمانبندی این وقایع صحبت میکند.
حال، از درخت انجیر این درس را فرا گیرید: به محض اینکه شاخههای آن جوانه زده، برگ میدهد، درمییابید که تابستان نزدیک است. به همین گونه، هر گاه بینید که این چیزها رخ میدهد، درمییابید که او نزدیک، بلکه بر در است. آمین، به شما میگویم که تا این همه روی ندهد، این نسل نخواهد گذشت. آسمان و زمین زایل خواهد شد، امّا سخنان من هرگز زوال نخواهد پذیرفت.
الف. حال، از درخت انجیر این درس را فرا گیرید: درخت انجیر الگویی منظم دارد، برگها ظاهر میشوند و سپس تابستان میآید. وقتی برگها را میبینید، میدانید که تابستان نزدیک است. به همین ترتیب، هنگامی که این نشانهها -بهویژه مکروه ویرانگر- ظاهر میشوند، جهان میتواند بداند که بازگشتِ پیروزمندانهٔ عیسی نزدیک، بلکه بر در است.
یک) این درست همان است که دانیال در دانیال ۱۲:۱۱ پیشگویی کرد: ۱۲۹۰ روز پس از مکروه ویرانگر پایان فرا میرسد. در این آیات، عیسی اطمینان میدهد که درد و رنجهایِ مصیبت عظیم به مدت نامحدودی ادامه نخواهد یافت؛ بلکه پایان آنها نیز روزی فرا میرسد. غزل غزلهای سلیمان ۱۱:۲-۱۳ همچنین به این ایده اشاره دارد که شکوفهزدنِ درخت انجیر نشان میدهد زمستان گذشته و تابستان نزدیک است.
دو) «بر خلاف بیشتر درختان فلسطین… درخت انجیر برگهای خود را در زمستان از دست میدهد؛ و برخلاف درخت بادام که خیلی زود در بهار شکوفه میدهد، درخت انجیر دیرتر نشانههایی از حیات را نشان میدهد.» (لِینْ)
سه) این تصویری عالی در آن زمان و مکان بود. عیسی این موضوع را در کوه زیتون تعلیم داد و «کوه زیتون بهخاطر درختان انجیرش مشهور بود، که ارتفاعشان گاهی به ۶ تا ۱۰ متر میرسید.» (لِین) زمانبندیاش نیز عالی بود، چون عیسی درست قبل از عید پسخ این موضوع را تعلیم داد، زمانی که درختان انجیر در شرایطی بودند که در مَثل شرح داده شده، شاخههای نرم، برگهای جوانهزده داشتند.
ب. تا این همه روی ندهد، این نسل نخواهد گذشت: عیسی به چه نسلی اشاره کرد؟ نمیتواند نسل شاگردان باشد، چون آنها بازگشت پیروزمندانهٔ عیسی را ندیدند. بدون شک نسلی است که این نشانهها را خواهد دید -مخصوصاً مکروه ویرانگر را. این وقایع و بازگشت عیسی بر طبق جدول زمانی ۱۰۰۰ ساله نخواهد بود، بلکه به ترتیب رخ خواهند داد.
یک) همچنین ممکن است کلمهٔ نسل را بتوان نژاد یا قوم دانست. شاید این وعدهای باشد که نژادِ یهود از بین نخواهد رفت قبل از اینکه تاریخ به پایان برسد.
ج. آسمان و زمین زایل خواهد شد، امّا سخنان من هرگز زوال نخواهد پذیرفت: عیسی ادعا میکند که سخنان او ابدی است. میتوان گفت که با این سخن، ادعای الوهیت خود را پایهریزی میکند.
۶. آیات (۳۲-۳۷) تأکید: آماده و مراقب باشید.
هیچکس آن روز و ساعت را نمیداند جز پدر؛ حتی فرشتگان آسمان و پسر نیز از آن آگاه نیستند. پس بیدار و هوشیار باشید، زیرا نمیدانید آن زمان کِی فرا میرسد. همچون کسی است که به سفر رفته و به هنگام عزیمت، خادمانش را به ادارۀ خانۀ خود گماشته باشد، و به هر یک وظیفهای خاص سپرده و به دربان نیز دستور داده باشد که بیدار بماند. پس شما نیز بیدار باشید، زیرا نمیدانید صاحبخانه کی خواهد آمد، شب یا نیمهشب، به هنگام بانگ خروس یا در سپیدهدم. مبادا که او ناگهان بیاید و شما را در خواب بیند. آنچه به شما میگویم، به همه میگویم: بیدار باشید!»
الف. هیچکس آن روز و ساعت را نمیداند: این بدان معنی است که ما باید هوشیار باشیم، چون با خطر آمادهنبودن مواجه هستیم.
یک) هیچکس… جز پدر… پسر نیز از آن آگاه نیستند: چگونه عیسی میتواند آن روز و ساعت را نداند؟ آیا او، بهعنوان خدا، همه چیز را نمیدانست؟ عیسی این را نمیدانست، اما به این دلیل نبود که علم مطلق خود را از دست داده بود، او خدای بدون تغییر است. بلکه به این دلیل نمیدانست که داوطلبانه، در اطاعت از خدای پدر، دانش خود از این واقعه را محدود کرد.
ب. بیدار و هوشیار باشید: ما باید هوشیار باشیم. کسی که بیدار است غافلگیر نمیشود. مردم آماده نیستند، چون بیدار نیستند. تأکید از این واضحتر نمیشود:
· هیچکس آن روز و ساعت را نمیداند (مرقس ۳۲:۱۳).
· نمیدانید آن زمان کِی فرا میرسد (مرقس ۳۳:۱۳).
· نمیدانید صاحبخانه کی خواهد آمد (مرقس ۳۵:۱۳).
یک) بعضی از مردم فکر میکنند: «ما نمیدانیم عیسی کِی میآید، پس واقعاً مهم نیست.» برخی دیگر فکر میکنند: «نمیدانیم عیسی کی میآید، پس باید این موضوع را بفهمیم و تاریخش را تعیین کنیم.» ولی واکنش درست این است: «من نمیدانم عیسی کی میآید، بنابراین باید هوشیار، مشتاق و آماده آمدن او باشم.»
ج. بیدار باشید…[دعا کنید]: باید دعا کنید، تا شایسته شوید و «بتوانید از همۀ این چیزها که بهزودی رخ خواهد داد، در امان بمانید و در حضور پسر انسان بایستید.» (لوقا ۳۶:۲۱) خبر خوش عیسی این است که مجبور نیستیم از این بلایی که پیش خواهد آمد عبور کنیم. او قبل از آغاز این مصیبت، همهٔ کسانی که آماده رفتن باشند را از زمین میبرد.
یک) هنگامی که اورشلیم در سال ۷۰ میلادی نابود شد، کسانی که به سخنان عیسی گوش فرا دادند و از او اطاعت کردند، از آن ویرانی وحشتناکی که بر شهر وارد شد، نجات یافتند. وقتی صحبت از ویرانی بسیار بزرگتری میشود که بر کل زمین خواهد آمد، آن کسانی که به عیسی گوش فرا میدهند و از او اطاعت میکنند میتوانند از ویرانی وحشتناکی که خواهد آمد، نجات یابند.
د. همچون کسی است که به سفر رفته: اکنون عیسی با پیروان خود دربارهٔ اینکه تا زمان آمدن او چگونه باید زندگی کنند، صحبت میکند. عیسی همچون کسی است که به سفر رفته و سه چیز را به خادمانش میسپارد: خانه، اختیار و وظیفهٔ خاص. مرد مسافر همچنین دربانی را تعیین میکند که بیدار بماند و مراقب باشد. مرد مسافر هر زمان ممکن است برگردد و نمیخواهد خادمان خود را در حال خوابیدن ببیند. نکتهٔ اصلی: بیدار باشید!
یک) «مَثَل درخت انجیر به مقدسین ایام مصیبت عظیم هشدار میدهد که بیدار باشند و نشانههای زمان را بدانند. اما مَثَل “صاحبخانه امروز به همهٔ ما هشدار میدهد.“» (ویرزبی)
دو) به آنچه عیسی برای شما باقی گذاشته فکر کنید:
· خانۀ او: کلیسا متعلق به عیسی است، اما آن را به هر یک از ما سپرده است.
· قدرت او: ما باید در قدرت و اقتدار عیسی زندگی و خدمت کنیم و قدرت همیشه با مسئولیت همراه است.
· وظیفهٔ او: هر خادم وظیفهٔ خاص دارد که باید انجام دهد. ما مسئول کار افراد دیگر نیستیم، اما قطعاً مسئول کار خودمان هستیم.